Ron Mueck / beeldende kunst / Inspiratie

Two women

Ron Mueck (Melbourne, 1958) maakt hyperrealistische beelden in moderne materialen, combinaties van siliconen en fiberglas. Hij maakt die beelden in diverse afmetingen, van minuscuul tot zeer groot.

Zijn Duitse ouders waren speelgoedmakers en emigreerden naar Australië. Het speelgoed gaf hem inspiratie. Hij deed ervaring op door te werken als etalagist. Hij werd een bevlogen technicus in de animatronica, het bewegen van poppen en andere modellen door middel van computers. Hij werkte mee aan kindertelevisieprogramma's en films.

Zo deed hij de special effects van Labyrinth, een fantasiefilm met David Bowie. In Engeland werkt hij in het fameuze atelier van Jim Henson, de man die uit een groene zomerjas van zijn schoonmoeder de beroemde Muppet Kermit fabriceert. Op zoek naar werk waar hij zich gevoelsmatig meer betrokken bij voelt, maakt Mueck in zijn vrije tijd mensfiguren. Hij werkt ideeën uit met behulp van driedimensionale modellen in tandheelkundig gips, vanwege de snelheid waarmee dit materiaal hard wordt. Daarna maakt hij de sculptuur in klei, tot in detail. Dit vormt het model voor de ‘gietvorm’, de vorm waar in de traditionele beeldhouwkunst het brons in wordt gegoten, maar die Mueck van binnenuit bestrijkt met lagen siliconen of glasvezel, gemengd met pigmenten in huidkleuren. De siliconen- of glasvezelsculptuur die zo ontstaat, voorziet hij daarna van haar en (soms) kleding. Met verf schildert hij details zoals aderen, pigmentvlekken en andere menselijke onvolkomenheden. Hij gebruikt bijna nooit een menselijk model als voorbeeld. Mueck werkt bijna altijd alleen, in zijn eigen studio. Alleen voor heel grote beelden is er assistentie, en voor simpele klussen zoals het opbouwen van stellages en het weg polijsten van gietnaden. Hij bestudeert medische handboeken en gebruikt echte haren, die hij één voor één in de huid zet, een huid compleet met poriën en kippenvel. Zo creëert hij ook de stoppels van een baard, de haren van wenkbrauwen, armen en benen. Op de iris in de oogbol zit een echte lens, die licht en omgeving reflecteert als een echt oog.
Hij werkt gemiddeld acht à negen maanden aan een beeld. Zijn figuren staan, zitten of liggen allemaal, zijn niet fysiek in actie maar lijken wel geestelijk actief: nadenkend, nieuwsgierig, berustend, verrast, verslagen of in zichzelf gekeerd. Ze zien er kwetsbaar en introvert uit en lijken te bestaan in hun eigen afgesloten universum.

Het is fascinerend hoe Mueck met behulp van een klein detail een complete omgeving bij een figuur weet te suggereren. En hoe hij, bijna ongemerkt, bij elk beeld vaak één gedeelte buiten proporties maakt. Voor Mueck zijn dit soort vrijheden vanzelfsprekend. Hij is niet geïnteresseerd, zegt hij, in wat echt lijkt. Maar in wat echt vóelt. Door met schaalvergroting en -verkleining te spelen vermindert hij voor kijkers het gevoel van ongemakkelijke intimiteit in de directe confrontatie met zo veel persoonlijke details van ‘een vreemde’. Hij vergroot of verkleint zijn figuren, zegt hij, ‘omdat iedereen al overal mensen op ware grootte tegenkomt’.

foto boven: A girl ©Murdo MacLeod
foto onder: Man on lilo ©Michelle Sullivan

Mother and child

Een thema binnen zijn werk is de naakte, eenzame mens. De laatste jaren concentreert de kunstenaar zich op de meest ingrijpende momenten in een mensenleven: geboorte en dood. Behalve zwangerschap en geboorte maakte hij beelden van oude mensen, heel moe, soms bijna dood.