Monumentenweekend was me vorig jaar goed bevallen. Dus begon ik woensdag met een planning. Ik besloot voornamelijk monumenten in mijn eigen stad aan te doen. Het is namelijk zo leuk om daarna langs het gebouw te rijden en te weten welk interieur achter de gevel schuilgaat, of welke verhalen er ronddwalen. Ik maak dus lijstjes, één voor zaterdag en één voor zondag. Twee dagen later zijn die lijstjes al een aantal keer gewijzigd. Een efficiëntere volgorde. Meer ruimte voor rust. Dan zie ik dat mijn favoriete tuincentrum dit weekend 25% korting geeft op alle tuinplanten. Dat is wel zeer aantrekkelijk. Dat tuincentrum bevindt zich buiten mijn stad. Ok. Dan veranderen we de plannen nog een keer. Zaterdag zoveel mogelijk monumenten zien. En dan zondagochtend, als de monumenten nog gesloten zijn, met de fiets in de trein naar Baarn, naar Paleis Soestdijk, daarna plantjes kopen in Soest en dan terug naar Amersfoort voor een monument waar ik kaartjes voor heb. Op zaterdagochtend heb ik mijn plan alweer veranderd. Ik begin met een aantal gebouwen die alleen op zaterdag open zijn. Daarna ga ik naar Soest, voor de plantjes. Dat geeft meer rust.
Als eerste ga ik naar het Leerhotel Het Klooster. Het klooster met de jongensschool werd in 1952 gebouwd in opdracht van de orde van de Kruisheren. Na sluiting in 1999 is hier de MBO-opleiding Leerhotel het Klooster gevestigd. Studenten krijgen in de praktijk te maken met de verschillende facetten van hun vakgebied. Ze leren alles over gastronomie en gastvrijheid.
Aan de balie hoor ik van de medewerkster dat je alleen met een rondleiding door het gebouw mag lopen en dat de eerstvolgende over anderhalf uur plaatsvindt. Daarover stond niets op de website. Zuchtend draai ik me om en ga naar het volgende monument.
Iets verderop staat het grote kloostercomplex Onze Lieve Vrouw ter Eem, gebouwd rond 1932 voor de zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. Het complex omvatte een klooster voor de zusters, een kapel en twee meisjesscholen met internaten met plaats voor tweehonderd meisjes. In 1981 werd het internaat gesloten en werden delen van het klooster verhuurd. In 2008 vertrokken de laatste zusters. Het Eemklooster huisvest nu erfgoedinstellingen. Als ik aankom blijken ook hier rondleidingen te zijn, maar ik kan over 10 minuten al aansluiten. We worden rondgeleid door twee tijdelijke bewoners die op het pand passen.
Leuke rondleiders met veel anecdotes, een rondgang over vele zolders met kisten voor de was, keurig gesorteerd, met vervallen kamers. In 1985 verbleef Paus Johannes Paulus II een nacht in het klooster, bij vertrek zei hij dat hij hier wel een week had willen blijven.
Na ruim een uur sta ik weer buiten. Ik besluit nu naar het tuincentrum te gaan, zodat ik daar echt de tijd zal hebben. Ik fiets naar het station, en als ik op het kruispunt sta met rechts het station besluit ik links te gaan en naar Soest te fietsen, het is zulk lekker weer. Natuurlijk duurt het altijd weer langer dan google maps aangeeft, en verdwaal ik in het bos en in een woonwijk. Na een uur sta ik met een pijnlijk lijf voor de ingang en zie op een bord dat die korting niet alleen dit weekend geldt maar de hele maand september. Heb ik voor niets allemaal monumenten laten schieten. Binnen ben ik zo moe dat ik bij ieder plantje wat ik beetpak denk aan de pijn in mijn rug bij het planten ervan, en dus koop ik niets.
Het is drie uur. Ik fiets naar station Baarn en aangezien paleis Soestdijk op de route ligt besluit ik die nu te bezoeken, dat scheelt morgenochtend weer. Het zou twintig minuten fietsen zijn naar het paleis maar ik snap maar niet hoe ik moet rijden. Ook al zie ik de route op mijn telefoon, ik heb zo'n kortsluiting in mijn hoofd dat ik niet meer kan bedenken of ik nou rechts of links moet. Vloekend sta ik bij het stoplicht. Nog even en ik kom in aanmerking om te worden opgepakt als verward persoon. Ik roep mezelf tot de orde, en uiteindelijk kom ik bij mijn bestemming. Bij de ingang van het park staat een mevrouw. Zij vertelt de bezoekers dat ze het paleis niet meer kunnen bezichtigen. Het komt dit keer niet door de tijden van de rondleiding, je kunt er op eigen gelegenheid door heen lopen, maar er zijn teveel bezoekers naar toe gekomen. Je mag nog wel de tuin in.
Ik neem me voor om zondagochtend nog een keer te gaan, en dan wel het paleis in. Ik fiets naar het station, een keer links, een keer rechts, en ik ben er. Op het moment dat ik sta te bedenken of ik voor die zeven minuten met de trein een fietskaartje ga kopen, zie ik op het vertrekbord dat mijn trein geannuleerd is vanwege een defecte trein. Ik zie voor me dat een trein stil op het spoor staat. Hoe ook de treinen erna niet kunnen rijden. Hoe de treinen die uiteindelijk wél rijden overvol zullen zijn. En daar sta ik met mijn grote onhandige fiets met krat voorop. Ik kan op een nabijgelegen terras neerploffen om over een uurtje nog eens te proberen met de trein naar huis te komen maar ik ben bang dat ik eenmaal zittend niet meer kan stoppen met huilen. Dus stap ik op de fiets en rijd ik in ruim een uur naar huis. Waar er inderdaad geen einde lijkt te komen aan mijn tranen.
De volgende dag staat mijn wekker vroeg, vanwege Soestdijk. Maar ik snooze en snooze en besluit niet te gaan. Eerst nog even herstellen. Na een paar uur stap ik op mijn fiets en rijd door mijn mooie stadje.
Complex Wagenwerkplaats. Het grootste deel werd in 1904 aangelegd door de Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij. Tot 2000 waren dit de werkplaatsen van de NS. Veel gebouwen hebben een andere bestemming gekregen, zoals het thuis van de Holland Opera, ateliers voor kunstenaars, het kantoor van de Clini Clowns en een evenementenlocatie in de Rijtuigenloods.
Foto's boven en links: Sint-Franciscus Xaverius kerk.
Foto's rechts en onder: Elleboogkerk. Toen deze kerk in 1783 werd gebouwd mochten katholieken hun geloof niet in het openbaar uitoefenen. Daarom moest het gebouw op een huis lijken. Toen in 1820 het katholieke geloof wel zichtbaar mocht zijn kreeg de kerk een nieuwe gevel. Vanaf 1963 waren er geen kerkdiensten meer maar zaten er diverse instellingen in het gebouw. In 1998 vond het Armandomuseum er onderdak. Helaas was er in 2007 een grote brand die de kunstwerken vernietigde. Men beraadt zich nog op
een nieuwe bestemming. Wat zou je hier een prachtige voorstelling kunnen maken. Waarschijnlijk wordt het weer een museum.
De beroemdste straat van Amersfoort is de Muurhuizen. Toen de stad zich als gevolg van de economische bloei in 1380 begon uit te breiden, moest er een nieuwe stadsmuur gebouwd worden. De oude muur werd afgebroken en vanaf ongeveer 1500 werden er huizen gebouwd met het materiaal van de oude muur langs de lijn waar de stadsmuur had gestaan. Je waant je er in een andere tijd. Ik bezoek wat plekken rond deze straat.
Foto's boven: Muurtuin. De achtertuin van een winkelpand, nog steeds in gebruik als moes- en bloementuin.
Foto's onder (1e rij): Zorgresidentie Het Seminarie. Vroeger zaten in het gebouw het Herenhuis, Jongenshuis en de kapel van het seminarie. De kapel is de ontmoetingsplaats voor de huidige bewoners, zo'n twintig ouderen.
Foto's boven: Het Sluisje (bruine pand rechts van het witte gebouw) / Musiecqzaal.
Een klassiek muurhuis met een grote zaal op de bel-etage. Dit was de concertzaal. Nu is het een woonhuis.
Foto's onder (1e rij): Uitgeverij Deviant, uitgever van lesmateriaal. Het gebouw stamt uit ongeveer 1390.
Huis Bollenburg. Je mag er geen foto's maken omdat het nu een woonhuis is, en buiten staat het vol mensen. Daarom zijn de drie foto's hier boven van internet geplukt, om toch een goed beeld te geven. Het huis is bekend als het ouderlijk huis van staatsman en landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt, die hier woonde van zijn 8e tot 17e levensjaar. Het pand dateert uit ca. 1400 en is één van de oudste en gaafste muurhuizen van de stad. Het is vroeger naast woonhuis ook een herberg geweest. Terwijl wij worden rondgeleid door een deel van het gebouw spelen de huidige bewoners een potje scrabble in de riante tuin.