De Palmerswaard, bij Rhenen, langs de Nederrijn, is een Natura 2000-gebied en maakt daarmee onderdeel uit van een Europees netwerk van natuurgebieden waar belangrijke flora en fauna voorkomen. Een deel van het gebied is in 2016 opnieuw ingericht, om de natuurwaarden te versterken en ervoor te zorgen dat het gebied voldoet aan de eisen van de waterveiligheid. Er is een wandeling van 2 km uitgezet.
Ik heb al lange tijd geen wandelingen gemaakt. Ruim twee maanden heb ik een tekort aan lucht en daardoor ook aan energie. Maar op de bank liggen wachten tot het beter gaat helpt niet dus schop ik mezelf de deur uit en rij binnendoor naar Rhenen. Ik heb pijn in mijn buik, mogelijk door een moeilijke beslissing die ik moest nemen. Ik loop door het gebied als een ongelukkig sloffend kind, en zet verse vlaaien op de foto. Er zal hier vast veel moois te zien zijn, maar vandaag heb ik er geen oog voor.
Ik had voor dit gebied gekozen omdat ik dit gelezen had op de site van Utrechts Landschap:
Eind vorige eeuw zijn er in de Palmerswaard kleiputten gegraven. De klei werd gebruikt voor het maken van bakstenen. De putten hebben zich gevuld met rivier- en kwelwater en vormen nu een leefomgeving voor de poelkikker, ringslang, bittervoorn, rietvoorn, zeelt en kroeskarper. Tussen het riet op de oevers broeden vogels als kleine karekiet, rietgors, krakeend en sprinkhaanzanger. In de steile waterkant nestelen de ijsvogel en oeverzwaluw.
Maar ik heb vandaag geen geduld voor het zoeken naar ijsvogels. Wel hoor ik een roerdomp en een koekkoek, terwijl ik de beiaardier van Rhenen vervloek die het gehele uur dat ik hier rondloop aan het experimenteren is.
Op 18 juni 2021 raast er een valwind over Leersum. Deze blies ook 16 hectare van het bos in Breeveen omver. Ooit stond hier een productiebos met rijen grove den strak in het gelid. Utrechts Landschap koos ervoor het omgewaaide bos met rust te laten. Door de storm ontstond in één minuut het bosbeeld waar al decennialang naartoe werd gewerkt.
Op de terugweg naar huis rij ik langs Bosreservaat Breeveen. Ik heb gelezen dat er een Stormpad is aangelegd. Dat slingert zo’n 800 meter door het getroffen gebied. Via een houten trap bereik je een vlonderpad op 1,5 meter hoogte met een mooi uitzicht over het landschap waar dood en geboorte hand in hand gaan.
Op een bordje bij het pad:
Ramp of kans? Het gebeurt niet vaak dat een heel bos omwaait. De storm die het gebied trof is een unieke kans voor de natuur. De komende jaren zal het bos laten zien hoe het zich op eigen kracht herstelt en ontwikkelt. Tussen de dennen die nog overeind staan, liggen omgewaaide stammen en boomtoppen kriskras door elkaar. Als je goed kijkt, zie je in de wirwar van boomkluiten, takken en vermolmd hout nieuw leven tevoorschijn komen. Zaadjes krijgen kans om te ontkiemen. Reeën, dassen, vossen, vogels en talloze insecten vinden hier hun voedsel en planten zich voort.
Een downburst, oftewel een valwind, ontstaat doordat de lucht door zeer zware regenval in een bui sterk afkoelt. Deze koude lucht valt vervolgens op het onderliggende aardoppervlak en dit zorgt voor zeer zware windstoten, tijdens een downburst kan de windsnelheid oplopen tot ver boven de 100 km/uur. Het verschijnsel komt incidenteel voor in de zomer tijdens zware onweersbuien.
In Leersum veroorzaakte de valwind negen gewonden, ruim honderd beschadigde huizen en in totaal 730 hectare aan bos dat werd aangetast. In ongeveer dertig tellen werd in het dorp een spoor van vernieling achtergelaten.
dronebeelden van de stormschade
gesprek met de boswachter over de plannen met het bos