Fotofestival Naarden

Marwan Magroun - Akhwati (my sisters)

Amina, de moeder van de fotograaf, en haarzussen zijn gefotografeerd in het zuiden van Tunesië, in de havenstad Zarzis, bij de zoutopslag. De zussen hebben altijd een diepe band gehad, zelfs toen ze ver uit elkaar woonden. Toen Magrouns moeder op jonge leeftijd Tunesië verliet om in Nederland te gaan wonen, droeg ze de last van heimwee met zich mee. Of zoals ze het in Tunesië noemen: el Ghorba. Als één van de oudere zussen nam ze de verantwoordelijkheid om van veraf voor haar familie te zorgen. 
Magroun: "Door de jaren heen heb ik mijn moeder zien opbloeien, vooral nu ze het grootste deel van haar tijd in Tunesië doorbrengt en de band met haar broers en zussen hernieuwt. Hun sterke band herinnert me aan de kracht van zusterschap, en daarom heb ik die momenten van hen samen vastgelegd." 

Vivian Keulards - Tussen zee en thuis: vrouwen bij de marine

In 2015 portretteerde en interviewde Vivian Keulards de vrouwen voor het eerst: allemaal nog in opleiding aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder. Haar buurmeisje zag ze destijds in marine-uniform, bijna onherkenbaar. Gefascineerd door deze metamorfose en het nieuwe leven waarvoor ze koos, maakte ze dubbelportretten van haar en haar vrouwelijke collega's, in uniform en in burger.

Negen jaar later zocht ze de vrouwen weer op, een levensfase verder. Sommigen trouwden, kochten hun eerste huis en een aantal werden moeder. Ze werken allemaal nog bij de marine. Een levensstijl die offers vraagt omdat ze maanden op zee doorbrengen. Ze missen belangrijke momenten: feestdagen, verjaardagen en andere familiegebeurtenissen. Het is balanceren tussen ambitie en het verlangen naar huis. In het Weegschaalmuseum worden de drieluiken getoond; het dubbelportret uit 2015 en een foto van negen jaar later. 

Sacha de Boer - Thuis op de Noordpool

De serie van Sacha de Boer neemt ons mee naar Gjoa Haven, een afgelegen nederzetting op King Williams Island in het Canadese Nunavut. Hier speelt het leven van Inuit zich af onder de ijzige adem van klimaatverandering. Gjoa Haven, met zijn duizend inwoners, is het grootste deel van het jaar slechts bereikbaar per klein vliegtuig. Tijdens de eindeloze poolnachten zijn de bewoners overgeleverd aan zichzelf, volledig afgesloten van de buitenwereld. In dit extreme landschap, dat even betoverend als meedogenloos is, zocht De Boer naar de verhalen die schuilgaan achter het dagelijkse bestaan. Haar fotografie onthult een cultuur in beweging. In de jaren zeventig dwong de Canadese overheid de Inuit hun nomadische leven in tenten en iglo's op te geven en zich te vestigen in eenvoudige houten huizen, verwarmd door gratis stroom. Toch is het verlangen naar het reizende bestaan nooit verdwenen. Onderweg bouwen jagers nog steeds iglo's, een traditie die nu wordt bedreigd doordat de sneeuw door de opwarming van de aarde haar stevigheid verliest.

De serie toont niet alleen de schoonheid en eenzaamheid van het poollandschap, maar ook de veerkracht en vindingrijkheid van de bewoners. Ze laat zien hoe de Inuit zich staande houden in een snel veranderende wereld, en hoe tradities langzaam plaatsmaken voor moderne invloeden. 

Carla Kogelman - Jolodibo, la terre de mon père

De zusjes Josline en Lois verblijven en wonen afwisselend in Europa en West-Afrika. Ze groeien op in twee culturen. Wat neem je mee van huis uit en wat neem je over van vrienden en de omgeving waar je opgroeit? Deze fotoserie belicht de vraag wat 'thuis' betekent voor kinderen en jongeren die opgroeien tussen verschillende culturen, en hoe hun gevoel van identiteit constant in beweging is. 

Dominique de Vries - Now I know how to tell you

Toen Dominique de Vries besefte dat hij zijn ouderlijk huis ging verlaten om een eigen leven op te bouwen, vulde zijn lichaam zich met onrust. Hij groeide op in Hellevoetssluis, als zoon van een Nederlandse vader en een Poolse moeder. Toen hij zeven was gingen zijn ouders uit elkaar. Uiteindelijk bleef hij achter met zijn moeder en broertje. Als oudste kind in een bicultureel gezin rustte er een verantwoordelijkheid op hem, die hem dwong snel volwassen te worden. Hij zag zijn jeugd langzaam vervagen, terwijl een nieuw leven in hoog tempo op hem afkwam. 

In deze serie zoekt De Vries naar deze gemiste periode van zijn jeugd in het landschap rond zijn ouderlijk huis. Drie jaar lang dwaalde hij er rond, op zoek naar wat hij had gemist, wat hij nog kon hervinden, en wat hij moest loslaten. Het verlaten polderlandschap werd een weerspiegeling van zijn innerlijke onrust. 

Jordi Huisman - Rear window

Waar architecten de meeste aandacht besteden aan het ontwerp van de voorkant van een gebouw, focust deze serie zich juist op de achterzijde. De karakters van de panden lijken zich hier meer te tonen. Het strakgetrokken pleisterwerk ontbreekt. Kleuren en metselwerk van naburige huizen contrasteren met elkaar. Het toont organisch in tegenstelling tot de esthetiek van de voorgevels. 

De serie onderzoekt de achterkanten van gebouwen in metropolen over de hele wereld. Lokale verschillen en wereldwijde architectonische chaos worden vastgelegd. Elke stad heeft specifieke kenmerken, waarbij sommige elementen vaker terugkomen: satellietschotels, airconditioning units, brandtrappen, waslijnen en het groen. Soms groeiend, uit een wand, het hele balkon overnemend, of in de vorm van een enorme naaldboom die de binnenplaats kleur geeft. 

'Als je een landschap was waar ik doorheen kon lopen,
stil staan en kijken met mijn ogen open
en languit op de harde grond gaan liggen,
er mijn gezicht op drukken en niets zeggen.
Maar 't meeste lijk je op de grote lucht erboven,
waar ruimte is voor buiten licht en donk're wolken
en op de vrije wind daartussen,
die in mijn haren woelt en mijn gezicht met kussen
bedekt, zonder te vragen, zonder te beloven.

Boris Suyderhoud - INT/EXT

In deze serie verkent de fotograaf de wereld van afgedankte bezittingen die mensen niet langer meer willen hebben. In de nachten waarop Amsterdammers hun grofvuil naast de ondergrondse containers plaatsen gaat hij op zoektocht door de wijken van Amsterdam, om een laatste ode te brengen aan het grofvuil. In elke buurt die hij bezoekt, verzamelt Suyderhoud het achtergelaten afval en transformeert dit tot intrigerende openbare installaties. Tijdens het proces geeft hij zijn scènes een gevoel van warmte en huiselijkheid en creëert voor deze weggegooide objecten een laatste podium, voordat ze definitief verloren gaan op de steeds groeiende vuilstort. Alles wat je op de foto ziet is vuilnis, gevonden binnen twee uur rijden door de getoonde wijk.

Dit jaar viert Leica het 100-jarig jubileum van de Leica I, de eerste 35mm-camera. In de hal van het Arsenaal in Naarden is een serie iconische foto's te zien. 

Erwin Olaf - Een schitterend gebrek

Ter gelegenheid van de verfilming van de roman Een schitterend gebrek van Arthur Japin maakte Erwin Olaf een vierluik. Een verhaal dat zijn oorsprong vindt in de dagboeken van Casanova. Olaf: "In mijn gehele oeuvre heb ik mij altijd aangetrokken gevoeld tot het portretteren van en het werken met mensen die ondanks hun afwijkende uiterlijk er het allerbeste van weten te maken. Ik heb daarvoor altijd een ontzettende bewondering gehad; de authentieke underdog, die uiteindelijk zegeviert. Dit is wat het verhaal van Arthur Japin voor mij zo ontzettend ontroerend en intens maakt." Het vierluik is één van de laatste projecten van de hand van Erwin Olaf. 

Wouter le Duc - The Secret Mountain

Wouter le Duc is een portretfotograaf die zijn passie vindt in het vastleggen van de innerlijke wereld van zijn onderwerpen. Zijn fotografie onstaat in de stille hoeken van binnenruimtes, terwijl het licht door de ramen naar binnen valt en voortdurend de sfeer van een ruimte verandert. The Secret Mountain is een serie met verschillende lagen, die allemaal terug te voeren zijn op een plek met dezelfde naam. Deze locatie maakt deel uit van een kunstenaarsresidentie in een voormalig klooster in Noord-Frankrijk, een plek waar Le Duc al bijna tien jaar komt. De foto's die hij er maakte zijn allemaal portretten van kunstenaars. 

Ringel Goslinga - Aluk to dolo

Aluk to Dolo, vrij vertaald: het geloof van de voorouders, is een reis in de tijd. De fotograaf is op zoek gegaan naar de geschiedenis van zijn familie in het voormalig Nederlands-Indië. Zijn grootvader vertrok in 1933 als zendingsarts naar Celebes en kwam in 1957 voorgoed terug in Nederland. 

Goslinga zocht naar restanten van de oude Toraja-cultuur. Mens, natuur en omgeving zijn minutieus door hem in beeld gebracht om later te kunnen onderzoeken. In de dorpen bestudeerde hij de hanenmanden en de patronen op de rijsschuren en de tongkonans, voorouderlijke woningen. In een poging de lokale taal en gebruiken te leren reproduceerde hij in onbruik geraakte vlechtwerken. 

Het is fijn dat het festival terug is. Dat zoveel mensen zich vrijwillig inzetten bij de ontvangst van de bezoekers. Ik heb mooie kunstwerken gezien, maar ook foto's die me totaal niet aanspraken. Het verhaal erachter was soms interessanter dan de werken die dat verhaal moesten vertellen. Ik had ook het idee dat het wat rommeliger was opgesteld. Dat de kunst minder ruimte kreeg binnen de functie van de gebouwen waarin ze werden tentoongesteld. 

Het festival gaf me positieve kriebels, om zelf te reizen, foto's te maken. Om weg te gaan van huis, het elastiek wat op te rekken. Maar vooral ook om weer thuis te komen. Het thema 'Thuis' spreekt me erg aan. Ik hecht enorm aan mijn huis, waarin ik mij terug kan trekken, mezelf kan zijn. Maar sinds ik met mijn stamboom bezig ben ervaar ik ook een thuis in mijn familiegeschiedenis. Een wandkleed waarin ik een draadje ben, zoals Janine Abbring zegt in het programma Verborgen Verleden. Dat gevoel van verbondenheid kan ik voelen in Zeeland, waar voorouders op het land stonden te zwoegen. 

Terwijl ik wacht op de bus die me naar mijn 'thuis' zal brengen komt een berichtje binnen op mijn telefoon. Ze schrijft dat ze niet meer naar de taalles kan komen. Dat ze naar een andere stad moet verhuizen, een ander AZC. Daar moet ze de beslissing van de immigratiedienst afwachten. Een jonge vrouw die hier naar toe is gekomen omdat ze een beter leven wil voor haar kinderen. Die nu geen antwoord heeft op de vragen van haar kinderen over het hoe, wat, waarom en hoe nu verder. Die alleen maar kan dromen van een veilig thuis. En nog maar een beetje hoop heeft om zich aan vast te klampen. 

Het laatste bericht waarin haar naam gevolgd wordt door heeft de groep verlaten dreunt nog lang na.