de Fundatie


En wederom een museumbezoekje met mijn zus. Dit keer naar de Fundatie in Zwolle. Gastcurator Hans den Hartog Jager brengt samen met het museum de vijftig belangrijkste, beste, invloedrijkste kunstwerken bij elkaar die in de afgelopen vijftig jaar in Nederland zijn gemaakt. 

Twee uur en vijftig kunstwerken later is duidelijk dat wij een andere smaak hebben. Dat deze kunstwerken in ieder geval op ons niet de meeste invloed hebben gehad. Er zitten wel wat aardige dingen bij, en soms levert een werk een interessante discussie op maar het merendeel is niet aan ons besteed. En vooral de bordjes met de informatieve teksten bevatten een hoop bla bla. 

Seymour Likely - The unexpected return of Blinky Palermo from the tropics


Seymour Likely is geen kunstenaar maar een collectief. In dit werk 'spelen ze een ingewikkeld spel met persoonsverwisselingen waarmee ze de status en de pontificale waarheden van de gevestigde kunstenaars als Joseph Beuys en zijn leerling Blinky Palermo ondergraven. In deze installatie bezoeken zevenenzeventig varkentjes een lezing van de bekende Amerikaanse bokspromotor Frank 'Blinky' Palermo.' En vervolgens staan er op het bordje een aantal vragen die bij mij niet waren opgekomen, laat staan dat ik op het antwoord zit te wachten. Het doet mij eerder denken aan Animal Farm, het boek van George Orwell, waarin een groep dieren er genoeg van heeft om als slaven van de mensheid te moeten leven. Met name de varkens nemen de macht in handen.

Maria Roosen - Bed

Op het bordje: Op een sokkel komt een kunstwerk los van de wereld. Een bed is vergelijkbaar: je rust er uit, het haalt je uit de maalstroom van alledag. Alleen al vanwege deze overeenkomst is Bed een eyeopener. Mijn broek zakt hier van af. Het gaat nog door: Het beeld ontstond doordat Roossen min of meer lukraak twee glazen spiegelborsten - die ze net had late blazen - op het logeerbed in haar studio legde, tussen de omgewoelde lakens. Een ijzersterke combinatie. Mijn broek zakt verder en verder af.

Jeroen Eisinga - Springtime

Zwart-wit film waarin de kunstenaar zich laat bedekken door een bijenkolonie. In een interview vertelt hij dat hij de steken, zo'n dertig stuks, niet heeft gevoeld. 'Ik hoorde alleen mijn ademhaling, het kloppen van mijn hart en op de achtergrond bijengezoem." Als bijen steken scheiden ze een stofje uit waardoor ook de anderen gaan steken. Na afloop moest hij voor behandeling naar het ziekenhuis, zijn ademhalingsspieren begonnen stil te vallen door het bijengif. 

Guido v/d Werve - Nmr acht, everything is going to be alright

Een man, de kunstenaar zelf, loopt over een ijsvlakte met een dreigende ijsbreker op z'n hielen. David en Goliath. Hoe moeizaam de man zich ook voortbeweegt, de ijsbreker zal hem niet bereiken. Ondanks de beweging lijkt er dus niets te veranderen.

Erik Andriesse - Amaryllis

De kunstenaar wil kunst maken over leven en dood, schoonheid en troost. Op het bordje: Dit doek roept associaties op met vruchtbaarheid en leven. Andriesse viert zowel de natuur als het vermogen van de kunst om die natuur beter, intenser, en liefdevoller te bekijken

Marijke van Warmerdam - Lichte Stelle

Ze toont in haar films kleine, schijnbaar alledaagse gebeurtenissen en geeft die werkelijkheid een subtiele poëtische lading. De waterdruppels vallen net zo gestaag als een klok tikt. Je wordt uitgenodigd om samen met de jongen naar het uitzicht te kijken. Kijkt hij net zo naar de wereld als ik?

Michael Raedecker - Kismet

Het Bordje: Michael Raedecker plakt met draden en laat de verf over het doek stromen. Hij gebruikt lijm en plukken wol. Dit werk heet kismet, dat zoiets als lotsbestemming betekent. Het toont een verstild landschap, gezien vanuit de lucht, waardoor een horizon ontbreekt. De draden en strepen lijken op droog glas of dode boomwortels. De geschilderde stenen komen sterk naar voren, net als de boomkruinen, gemaakt van plukjes ruwe, groene wol. Het heeft een mysterieuze uitstraling, zus en ik zouden het beiden wel in ons huis willen hangen. Zoals op het bordje staat: het meertje dat tegelijkertijd ook gewoon een plas gegoten verf is, is zó wit dat het licht lijkt te geven. Het zou ook een lichtgevend gat kunnen zijn dat de omliggende wereld naar binnen zuigt. Een prachtige titel, Kismet.

Ger van Elk - La Pièce

Hier moeten we allebei heel hard van zuchten. Bij de omschrijving staat: wit geschilderd blokje op rood kussen, in vitrine. Duh? En is dit kunst? En dan staat er ook nog een hele uitleg bij: Ger van Elk wilde een kunstwerk maken dat een grootse handeling vertegenwoordigde maar dat ook zo goed als onzichtbaar was. Uitgangspunt was de beroemde traditie van Chinese lakschilders: om hun lak zuiver te houden voeren ze soms kilometers de zee op om hun objecten in een maximaal stofvrije omgeving te beschilderen. En dus monsterde van Elk aan op een ijsbreker en schilderde hij ergens onder Groenland op de boeg van het schip het blokje binnen enkele minuten wit met een potje Flexa. "Ik kan helemaal niet schilderen", verklaarde hij later. Hij creërde hiermee een conceptueel kunstwerk: een object van niks dat volloopt met ideeën en verhalen, alleen maar omdat de kunstenaar dit zo bedacht heeft. Zucht. 

Henk Visch - Untitled (tekst op foto: Het valt niet mee om mens te worden)

Deze zin is onderdeel van een gedicht dat Henk Visch op deze brug schreef. Het valt niet mee om mens te worden. Heel toepasselijk in een tijd waarin er eigenlijk niets gebeurt terwijl alles op z'n kop staat. Het leven als een conceptueel kunstwerk. Het leven als een wit blokje, op een rood kussen, in een vitrine.